Η χαρά του φιλάθλου δηλαδή, αλλά και των προικισμένων αθλητών και αθλητριών που φιλοδοξούν να αποτελέσουν ενεργά κύτταρα όλης αυτής της αγωνιστικής πανδαισίας.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η ευφορία της συμμετοχής, και κατ’ επέκταση της διάκρισης, σε μια μεγάλη διοργάνωση περνά μέσα από μια σκληρή διαδικασία πρόκρισης, όπου εξασφαλισμένη θέση έχουν μόνο οι πολύ-πολύ υψηλού επιπέδου αθλητές. Κι αυτό γιατί τα όρια έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη και είναι ισάξια επίδοσης που εξασφαλίζει θέση στους τελικούς ή ακόμα και μετάλλιο!
Η διεθνής τάση να συμμαζευτούν αριθμητικά οι παγκόσμιες και ηπειρωτικές διοργανώσεις έχει εισάγει ένα νέο σύστημα αξιολόγησης, που αφορά εμφανίσεις και επιδόσεις σε συγκεκριμένους, επιλεγμένους αγώνες, έτσι ώστε οι συμμετοχές να είναι ελεγχόμενες και να έχουν ταβάνι.
Κάπως έτσι, μπήκε, σχετικά πρόσφατα, στη ζωή μας η παγκόσμια κατάταξη ή αλλιώς World Ranking.Το ιστορικό του Ranking
Μια πρώτη προσπάθεια αξιολόγησης των επιδόσεων ξεκίνησε από την IAAF το 2003, με κίνητρο την εξασφάλιση θέσης στον τελικό των Grand Prix, το μετέπειτα γνωστό ως World Athletics Final. Οι τίτλοι τέλους αυτής της διοργάνωσης έπεσαν το 2009 στη Θεσσαλονίκη, αλλά ο πρόγονος του σημερινού Ranking είχε εγκαταλειφθεί πολύ πιο νωρίς.
Η επόμενη προσπάθεια καθιέρωσης του Ranking έγινε από τη Διεθνή Ομοσπονδία το 2017 με πρόθεση να ισχύσει ως κριτήριο πρόκρισης για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2019. Τελικώς οι συνθήκες ωρίμασαν δύο χρόνια αργότερα και στις 26 Φεβρουαρίου του 2019, πραγματοποιήθηκε επίσημα η έναρξη υπολογισμού της παγκόσμιας κατάταξης που θα έκρινε πια με κάθε επισημότητα θέσεις στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο.
Αν και τυπικά το Ranking αφορά όλους τους αθλητές και τις αθλήτριες, ουσιαστικά ενδιαφέρει περισσότερο όσους και όσες διεκδικούν πρόκριση σε μεγάλη διοργάνωση, αλλά αδυνατούν να πιάσουν τα πραγματικά πολύ υψηλά όρια.Το Ranking μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις
Ας εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στον κόσμο του Ranking με μικρές ερωτήσεις και χρήσιμες συμβουλές, ώστε να γίνει πλήρως κατανοητή η λογική του και η λειτουργία του στους ενδιαφερόμενους, αλλά και στους φίλους του στίβου.
Σταδιακά, σε δημοσιεύεις που θα ακολουθήσουν τις προσεχείς ημέρες, θα αναφερθούμε αναλυτικά στο τι ακριβώς ισχύει για κάθε επερχόμενη διοργάνωση.
Ξεκινάμε από τα βασικά και σταδιακά προχωράμε σε πιο εξειδικευμένες ερωτοαπαντήσεις:
Τι είναι το Ranking και πώς προκύπτει η βαθμολογία των αθλητών/τριών;
Η βαθμολογία που μπορείτε να βρείτε στη σελίδα https://worldathletics.org/world-rankings αποτελεί το μέσο όρο των εμφανίσεων αθλητών/τριών σε συγκεκριμένες αξιολογημένες διοργανώσεις και σε αριθμό αγώνων που ποικίλει ανάλογα με το αγώνισμα.
Η βαθμολογία που αποσπούν οι αθλητές/τριες σε κάθε μίτινγκ είναι το άθροισμα της επίδοσης και της θέσης στην κατάταξη και εξαρτάται από το επίπεδο του αγώνα.
Ποιος είναι ο μίνιμουμ αριθμός αγώνων για να πιστωθεί βαθμολογία στο Ranking ενός αθλητή;
Όπως προείπαμε, λαμβάνεται υπόψιν συγκεκριμένος αριθμός αγώνων σε μια καθορισμένη χρονική περίοδο που είναι:
Για την πλειοψηφία των αγωνισμάτων απαιτείται καταγραφή επίδοσης σε 5 αξιολογημένες διοργανώσεις.
Για τα 5.000 μ., τα 3.000 μ. στιπλ, τα αγωνίσματα σε δημόσιο και ανώμαλο δρόμο και τα 20 χλμ. βάδην απαιτείται επίδοση σε 3 αξιολογημένες διοργανώσεις.
Για τα 10.000 μ., τα σύνθετα, το Μαραθώνιο και τα 35 χλμ. βάδην απαιτείται επίδοση σε 2 αξιολογημένες διοργανώσεις.
Ποια είναι αυτή η καθορισμένη χρονική περίοδος που πρέπει να καταγραφούν οι επιδόσεις;
Για όλα τα αγωνίσματα εντός σταδίου – πλην των 10.000 μ. και των συνθέτων – είναι δώδεκα μήνες.
Για όλα τα υπόλοιπα το χρονικό όριο είναι 18 μήνες.
Πόσες και ποιες είναι οι κατηγορίες των αγώνων που δίνουν βαθμούς στο Ranking;
Οι κατηγορίες είναι δέκα. Την υψηλότερη βαθμολογία δίνουν οι αγώνες OW (Ολυμπιακοί Αγώνες και Παγκόσμια Α/Γ σε πίστα 400 μ.) και ακολουθούν οι DF (Τελικός Diamond League), GW (Παγκόσμιο κλειστού και ανωμάλου, τα βαθμολογούμενα αγωνίσματα στα Diamond League και το Continental της σφύρας), GL (Ηπειρωτικά ανοιχτού, όπως το Ευρωπαϊκό). Οι κατηγορίες A, B, C, D, E, και F περιλαμβάνουν πολλούς αγώνες.
Ανάλογα με την κατάταξη κάθε αθλητή/αθλήτριας και την κατηγοριοποίηση του αγώνα αντιστοιχούν κάποιοι πόντοι. Δείτε εδώ τον πλήρη πίνακα και εδώ τη λίστα με τους αξιολογημένους αγώνες.
Ποιος είναι ο πίνακας που βασίζεται η βαθμολογία κάθε επίδοσης;
Οι πόντοι υπολογίζονται χρησιμοποιώντας τις πιο πρόσφατες εκδόσεις του World Athletics Scoring Tables of Athletics του Dr. Bojidar Spiriev. Πατήστε εδώ για την τελευταία έκδοση.
Μπορεί κάποιος να συμμετάσχει σε παρεμφερές αγώνισμα, π.χ. ο 100άρης στα 60 μ.; Και αν ναι, ισχύουν τα ίδια κριτήρια για τη βαθμολογία του;
Σε όλα τα δρομικά αγωνίσματα εντός κι εκτός σταδίου – πλην των 400 μ. με εμπόδια – αλλά και στα σύνθετα, υπάρχει από τη μία το βασικό (Ολυμπιακό) αγώνισμα και από την άλλα τα συναφή. Για παράδειγμα, ένας 100άρης μπορεί να πάρει βαθμούς και από τις κούρσες 50 μ., 55 μ. και 60 μ., αλλά, θα πρέπει οπωσδήποτε να βαθμολογηθεί σε έναν μίνιμουμ αριθμό διοργανώσεων στο βασικό του αγώνισμα· τα 100 μέτρα.
Στα αγωνίσματα όπου απαιτείται βαθμολόγηση σε 5 αγώνες, οι 3 πρέπει να αφορούν το βασικό.
Σε όσα απαιτούνται σε 3 αγώνες, σε βασικό πρέπει να είναι οι δύο.
Σε όσα απαιτούνται σε 2 αγώνες, σε βασικό πρέπει να είναι ο ένας.
Ο άνεμος επηρεάζει τη βαθμολόγηση μιας επίδοσης;
Φυσικά. Στα αγωνίσματα που υπολογίζεται ο άνεμος, αν μια επίδοση επιτευχθεί με ευνοϊκό μεγαλύτερο των 2 μ./δευτ. αφαιρούνται πόντοι, ενώ στην περίπτωση του αντίθετου ανέμου προστίθενται πόντοι.
Σε θετικό άνεμο άνω των 2 μ./δευτ. και έως 3 μ./δευτ. αφαιρούνται 18 πόντοι. Οι πόντοι αφαιρούνται ανά έξι για κάθε επιπλέον μέτρο θετικού ανέμου (24 για 3 έως 4 μ./δευτ. κ.ο.κ.).
Για τον αρνητικό άνεμο, η κλίμακα ξεκινά από -0.1 μ./δευτ. και για έως 1 μ./δευτ. προστίθενται έξι πόντοι (12 για έως 2 μ./δευτ. κ.ο.κ.).
Υπάρχει αγώνισμα για το οποίο δεν ισχύει το Ranking;
Ναι, οι σκυταλοδρομίες. Οι προκρίσεις δίνονται μόνο βάσει θέσης σε συγκεκριμένους αγώνες ή βάσει επίδοσης.
Αν διεξαχθούν δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα (κατηγορία OW) σε διάστημα 12 ή 18 μηνών ή στην περίπτωση των τελικών του DiamondLeague (κατηγορία DF), τι ισχύει;
Και για τις δύο κατηγορίες, όσον αφορά τα αγωνίσματα που υπολογίζονται οι επιδόσεις του τελευταίου δωδεκαμήνου, μετρά μόνο η τελευταία χρονικά από τις διοργανώσεις. Για παράδειγμα έγινε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και το 2022 και το 2023. Για το Ranking υπολογίζεται μόνο αυτό του 2023 στη Βουδαπέστη.
Για τα αγωνίσματα που το Ranking υπολογίζεται το τελευταίο δεκαοχτάμηνο, στην κατηγορία OW υπολογίζονται και οι δύο αγώνες, αλλά ο παλαιότερος (δηλαδή στο παραπάνω παράδειγμα το Παγκόσμιο του 2022) θα βαθμολογηθεί με τους συντελεστές της κατηγορίας GL (δηλαδή της 4ης).
Υπάρχει κάποια άλλη εξαίρεση για μεγάλη διοργάνωση;
Ναι, στα ηπειρωτικά πρωταθλήματα Α/Γ σε πίστα 400 μέτρων. Εκεί το περιθώριο για να υπολογιστεί η βαθμολογία στο Ranking ανοίγει στα τρία χρόνια, με τον όρο και πάλι ότι, αν για παράδειγμα, έχουν γίνει δύο αγώνες στην τριετία, μετρά η πιο πρόσφατη διοργάνωση.
Κάθε πότε ανανεώνονται οι λίστες του Ranking;
Η ανανεωμένη παγκόσμια κατάταξη δημοσιεύεται κάθε Τετάρτη. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως πλησίον μιας μεγάλης διοργάνωσης, μπορεί να δημοσιευθεί σε διαφορετική μέρα.
Είμαι Έλληνας αθλητής, αλλά δεν πιάνω τα όρια για μεγάλη διοργάνωση και δεν με δέχονται στα μεγάλα μίτινγκ. Σε ποιους αγώνες να στοχεύσω για να ανεβάσω τη βαθμολογία μου;
Όσοι δεν μπορούν να αγωνιστούν σε μεγάλες διοργανώσεις, Diamond League ή Gold αγώνες ανοιχτού και κλειστού, μπορούν να στοχεύσουν βασικά στην κατηγορία Β. Εκεί ανήκουν τα Εθνικά πρωταθλήματα Α/Γ σε πίστα 400 μ., η 1η κατηγορία στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ομάδων, οι Βαλκανικοί Αγώνες Α/Γ και τα ελληνικά Silver μίτινγκ, δηλαδή της Φιλοθέης, του Πειραιά, της Αρχαίας Ολυμπίας και τα Δρόμεια.
Είμαι Έλληνας κάτω των 23 ετών και είμαι σε δίλημμα αν πρέπει να αγωνιστώ στα Δρόμεια στις 15 Μαΐου ή στους Μεσογειακούς Αγώνες Κ23 στην Αίγυπτο στις 18-19 Μαΐου. Τι να διαλέξω;
Σε αυτή και σε αντίστοιχες περιπτώσεις, πρώτα από όλα πρέπει να αξιολογήσεις πού στοχεύεις να διακριθείς και έπειτα, αν είσαι προετοιμασμένος να λάβεις μέρος και στους δύο αγώνες, ποιος είναι για σένα ο ιδανικός.
Αν, όμως, πρέπει να διαλέξεις υποχρεωτικά έναν από τους δύο αγώνες και στοχεύεις στο Ranking, τότε θα επιλέξεις αυτόν που πιθανότατα θα σου δώσει τους περισσότερους πόντους, δηλαδή τα Δρόμεια, που ανήκουν στην κατηγορία Β. Κι αυτό, γιατί οι Μεσογειακοί Κ23 είναι αξιολογημένοι στην κατηγορία D.
Γενικότερα, τα Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά πρωταθλήματα κατηγοριών αξιολογούνται από την κατηγορία C και κάτω.
Είμαι έφηβος ρίπτης και ρίχνω με πιο ελαφρύ όργανο. Υπολογίζεται στο Ranking η επίδοσή μου;
Όχι. Τα αποτελέσματα με εξοπλισμό ηλικιακών κατηγοριών (σε εμπόδια και αγώνες ρίψεων), δεν λαμβάνονται υπόψη για την κατάταξη.
Έτρεξα σε αγώνα Μιλίου και πέρασα τα 1.500 μ. σε επίδοση που θα μου έδινε πολλούς βαθμούς. Υπολογίζεται το πέρασμά μου στο Ranking;
Όχι. Οι ενδιάμεσοι χρόνοι δεν βαθμολογούνται σε κανέναν αγώνα δρόμου. Επίσης αφαιρούνται πόντοι από την επίδοση σε περίπτωση συγκεκριμένης κατωφέρειας στα αγωνίσματα εκτός σταδίου.
Είμαι άλτρια του μήκους και πέτυχα στον ίδιο αγώνα 6.40 με ευνοϊκό άνεμο, 6.35 με κανονικές συνθήκες και 6.30 με κόντρα αέρα. Ποιο άλμα μου υπολογίζεται για το Ranking;
Υπολογίζεται το άλμα που δίνει τη μεγαλύτερη βαθμολογία, αφού πρώτα αφαιρεθούν οι πόντοι του ευνοϊκού ανέμου και προστεθούν αυτοί του αρνητικού στις αντίστοιχες προσπάθειες.
Είμαι σπρίντερ και πέτυχα 11.30 στον προκριματικό και 11.45 στον ημιτελικό. Μπορώ να κρατήσω και τις δύο επιδόσεις;
Για τις τέσσερις πρώτες κατηγορίες αγώνων (OW, DF, GW και GL) και μόνο γι’ αυτές ισχύει και η κατάταξη σε όλους τους γύρους και όχι μόνον στον τελικό. Στις υπόλοιπες κατηγορίες υπολογίζεται μόνο η κατάταξη στον τελικό του αγωνίσματος.