Against all odds

To 1999 η Ζάλγκιρις Κάουνας έγραψε ιστορία σοκάροντας το Ευρωπαϊκό μπάσκετ με την απρόσμενη κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Λίγοι το….έβλεπαν να έρχεται και μόνο ο Ντούσαν Ίβκοβιτς παραμονές του ημιτελικού στο φάιναλ φορ του Μονάχου είχε κρούσει το καμπανάκι κινδύνου για τον Ολυμπιακό. Την επόμενη μέρα οι Λιθουανοί έριχναν στο καναβάτσο τους ερυθρόλευκους και 48 ώρες αργότερα στέφονταν πρωταθλητές Ευρώπης για πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία τους. Αυτό που δεν είχε πετύχει η γενιά του Σαμπόνις, του Χομίτσιους και του Κουρτινάιτις το πέτυχαν οι…διάδοχοι τους. Μια ομάδα που βασίστηκε σε ένα πρωτόγνωρο για την εποχή αμυντικό στιλ με αλλαγές σε όλα τα μαρκαρίσματα κάτι που δεν αποτελούσε πριν από μια εικοσαετία κοινή πρακτική. Μια ομάδα που βασίστηκε και στην εξωγηπεδική της δύναμη αφού αποτέλεσε το σύντομο στοίχημα του Σαπτάι Φον Καλμάνοβιτς, ενός μεγιστάνα με ιστορία σαν παραμύθι και τραγικό τέλος αφού έπεσε θύμα μαφιόζικης εκτέλεσης στο κέντρο της Μόσχας μερικά χρόνια αργότερα.

Στην εικοσαετία που ακολούθησε η Ζάλγκιρις παρέμεινε η ομάδα μιας χώρας που λατρεύει το μπάσκετ σαν θρησκεία. Χρειάστηκε όμως στον πάγκο της να καθίσει ένας από τους πιο προβεβλημένους μπασκετάνθρωπους της χώρας ο Σαρούνας Γιασικεβίτσιους για να βρεθεί στο προσκήνιο. Ο ‘’Σάρας’’ αποτέλεσε μοντέλο πλέι μέικερ σαν παίκτης, θήτευσε δίπλα σε σπουδαίους προπονητές και κατάφερε να ισορροπήσει ιδανικά το ταλέντο αλλά και τις….αδυναμίες του όταν ήρθε η ώρα να καθίσει στον πάγκο. Μερικές φορές η ιστορία γράφεται παράξενα και με πολύ διαφορετικά δεδομένα. Ο ‘’Σάρας’’ ως παίκτης δεν ήταν ακριβώς το υπόδειγμα του πλέι μέικερ που θεοποιούσε το σύστημα. Λάτρευε τους αυτοσχεδιασμούς, είχε την ικανότητα να πασάρει λες και χειριζόταν ακτίνες λέιζερ αλλά ως προπονητής κατάφερε κάτι πολύ δύσκολο για παίκτες που κουβαλάνε πίσω τους μεγάλη καριέρα. ‘’Σκότωσε’’ στα γρήγορα μέσα του τον μπασκετμπολίστα και καταφέρνει δύο χρόνια τώρα να παρουσιάζει την απόλυτη ομάδα του προπονητή. Ένα σύνολο που δεν είναι ούτε το καλύτερο, ούτε το πιο ακριβοπληρωμένο στην Ευρωλίγκα αλλά κατορθώνει να παίζει απόλυτα προσηλωμένο στο ‘’σύστημα’’. Μια ομάδα υποταγμένη στον προπονητή της που θυμίζει πολύ περισσότερο Αμερικάνικο κολέγιο παρά Ευρωπαϊκή επαγγελματική ομάδα. Ο Γιασικεβίτσιους κατάφερε να διαψεύσει μέχρι εδώ αρκετά μπασκετικά στερεότυπα. Το πρώτο και βασικότερο είναι ότι όλα δείχνουν πως θα κάνει μια μεγάλη καριέρα προπονητή. Η παράδοση λέει ότι οι μεγάλοι παίκτες δύσκολα μπορούν να πετύχουν την ιδανική μετάλλαξη σε σπουδαίους προπονητές. Ας πάρουμε για παράδειγμα τους προπονητές που δούλεψαν στη φετινή Ευρωλίγκα. Ως παίκτης στο παρελθόν μόνο ο Περάσοβιτς πλησίασε το στάτους του σταρ χωρίς ποτέ όμως να είναι το ‘’πρώτο βιολί’’ στην μεγάλη καριέρα του. Όλοι οι υπόλοιποι ή έχουν μικρό και ασήμαντο μπασκετικό παρελθόν που κινήθηκε στα επίπεδα της μετριότητας ή του ‘’λίαν καλώς’’ όπως οι Ομπράντοβιτς, Λάσο, Μπλατ και οι υπόλοιποι φρόντισαν να μην ‘’ταλαιπωρήσουν’’ το άθλημα ως παίκτες.

Το δεύτερο στερεότυπο που διαψεύδει η Ζάλγκιρις τα δύο τελευταία χρόνια είναι η ανάγκη ύπαρξης σούπερ σταρ σε μια ομάδα για να κυνηγήσει την διάκριση. Στην ομάδα υπάρχει ένας αληθινός σούπερ σταρ και αυτός πλέον δεν φοράει σορτσάκι και μπλούζα αλλά κουστούμι και γραβάτα και κάθεται στην άκρη του πάγκου.

Ο Γιασικεβίτσιους έχοντας βάλει στην άκρη ότι αρνητικό τον συνόδευε σαν αθλητής δεν βιάζεται. Θέλει τον κόσμο αλλά δεν τον θέλει εδώ και τώρα. Ξέρει ότι τον περιμένει στο βάθος του δρόμου μια μεγάλη προπονητική καριέρα αλλά είναι αποφασισμένος να το κάνει με τους δικούς του όρους. Πέρσι, την άνοιξη όταν τελείωσε η σειρά με τον Ολυμπιακό και η Ζάλκγιρις 19 χρόνια μετά το Μόναχο επέστρεφε σε ένα φάιναλ φορ είχαμε μια σύντομη κουβέντα στο Κάουνας. Δεν μου το είπε ευθέως αλλά από τα μισόλογα του κατάλαβα ότι δύσκολα θα εγκατέλειπε το Κάουνας. Μοιάζει αποφασισμένος να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια σε μια ομάδα, σε μια πόλη και σε μια χώρα που είναι περίπου αδιανόητο να τον….ακουμπήσει κάποιος. Όλοι πια ξέρουμε ότι θα φύγει από το Κάουνας όταν το αποφασίσει ο ίδιος και όχι μια διοίκηση ή ένας πρόεδρος. Θα εξαντλήσει τον χρόνο του κυρίως για να μάθει από τα όποια λάθη του σε ένα απολύτως προστατευμένο περιβάλλον. Και θα φύγει μόνο όταν θα είναι σίγουρος ότι στον επόμενο σταθμό της προπονητικής του καριέρας θα έχει πάλι την ‘’εν λευκώ’’ διαχείριση μιας ομάδας. Όχι στα λόγια και στις υποσχέσεις αλλά στην πράξη. Σε πολυφωνικά κλαμπ με δαιδαλώδεις διοικητικές διαδικασίες τύπου Μπαρτσελόνα ο Σαρούνας ούτε χωράει, ούτε πιθανώς θα νιώθει ευτυχισμένος. Στο Κάουνας με μια ομάδα που είναι πάντα το αουτσάιντερ και παίζει με τις πιθανότητες σε βάρος της μπορεί να λειτουργήσει ελέγχοντας απόλυτα την κατάσταση. Τη δοκιμασία του ‘’πρέπει’’ θα την περάσει αλλά όταν αυτός νιώσει έτοιμος και το αποφασίσει. Όχι νωρίτερα…

Η Ζάλγκιρις είναι αυτή τη στιγμή ότι πιο κοντινό υπάρχει σε μοντέλο ομάδας του NCAA. Όπως το 99% των κολεγιακών προπονητών ο Γιασικεβίτσιους δεν διαλέγει τους καλύτερους παίκτες που μπορεί να προσεγγίσει αλλά εκείνους που μπορούν να παίξουν το σύστημα του. Και η πιο επικίνδυνη παγίδα είναι η στιγμή που οι αντίπαλες ομάδες αποφασίζουν να την αποψιλώσουν από παίκτες! Επικίνδυνη όχι για τη Ζάλγκιρις αλλά για τους….αντιπάλους της! Έξω από το σύστημα οι ίδιοι παίκτες που έφτιαξαν όνομα με τα πράσινα της Ζάλγκιρις γίνονται ‘’κάτι άλλο’’. Στην πρώτη ομάδα που διαχειρίστηκε για 1,5 σεζόν από τα μέσα της περιόδου 2015-16 μέχρι το τέλος της επόμενης ξεχώρισαν ο Λεκαβίτσους και ο Μπροκ Μότουμ. Ούτε ο πρώτος στον Παναθηναϊκός, ούτε ο δεύτερος στην Εφές μπόρεσαν να γίνουν κάτι παραπάνω από αξιοπρεπείς ρολίστες. Η περσινή ομάδα που έφτασε στο φάιναλ φορ ξηλώθηκε βίαια από τη φυγή του 75% του πυρήνα της. Ο Πάνγκος δεν είναι ο ίδιος παίκτης στη Μπαρτσελόνα, ο Τουπάν πέρασε και δεν ακούμπησε στον Πειραιά και μόνο ο Βασίλιε Μίσιτς είδε την καριέρα του να εκτοξεύεται στην Πόλη. Μια εξαίρεση που αποτελεί μάλλον επιβεβαίωση παρά διάψευση του κανόνα. Παρά το αυξημένο μπάτζετ ο Γιασικεβίτσιους δεν έπεσε στην εύκολη παγίδα να αποκτήσει παίκτες με ηχηρά ονόματα. Βρήκε με καθυστέρηση και πολύ αργό ρυθμό ύστερα από ένα τραγικό ξεκίνημα τα κομμάτια του παζλ και τα έβαλε σε τάξη. Ο Γουόλτερς δεν είναι….Πάνγκος αλλά παίζει στο επίπεδο που θέλει ο Γιασικεβίτσιους. Ο Γουόκαπ που έμοιαζε με ‘’ληστεία’’ η απόκτηση του κάτω από τη μύτη όλων των υπόλοιπων ομάδων δυσκολεύτηκε να αλλάξει επίπεδο. Από σταρ του BCL πέρσι ξεκίνησε τη σεζόν ‘’αόρατος’’ αλλά όσο προχωρούσε η σεζόν βελτιωνόταν και πλέον κάνει τη δουλειά του. Ο Γκριγκόνις είναι το καλύτερο project της φετινής Ζάλγκιρις. Και αυτός δυσκολεύτηκε να βρει ρυθμό αλλά πλέον είναι πολύτιμο γρανάζι στη μηχανή της ομάδας και θυμίζει τον παίκτη που έκλεψε την παράσταση πέρσι με την Άλμπα. Σημειώστε ότι είναι μόλις 25 ετών….

Η Ζάλγκιρις μοιάζει με ένα εργοστάσιο παραγωγής παικτών που καταφέρνει όμως πριν ‘’ξεπουλήσει’’ την πραμάτεια του να κερδίζει το μάξιμουμ της απόδοσης. Η νίκη στην Πόλη έγραψε ιστορία στην Ευρωλίγκα αφού έσπασε ένα σερί 18 νικηφόρων αγώνων της Φενέρ στο σπίτι της και για πρώτη φορά από τη μέρα που πήγε στην Πόλη ένας από τους μέντορες του Σάρας  ο Ομπράντοβιτς έφυγε ηττημένος από εντός έδρας αγώνα πλέι οφ.